Prospekt organowy
Prospekt organowy – frontowa elewacja zewnętrznej obudowy organów, którą stanowi przednia wyeksponowana część szafy organowej. Jej główny element dekoracyjny stanowią wbudowane piszczałki prospektowe, najczęściej wykonane z metalu. Właściwy instrument znajduje się za prospektem, we wnętrzu szafy organowej. Prospekty organowe[1] cechują się bardzo bogatym i różnorodnym zdobnictwem. W dekoracji występują elementy detalu architektonicznego oraz często rzeźby figuralne, niekiedy reprezentujące różnorodny program ikonograficzny, zdobione snycerką i polichromią[2]. W najbardziej wyrafinowanych rozwiązaniach figury i inne zdobnicze elementy podczas gry poruszają się, tworząc muzyczno-wizualne ruchome spektakle.
Prospekt organowy usytuowany jest na balkonie chóru, naprzeciwko ołtarza głównego, stanowi szczególny architektoniczny element wystroju wnętrza w większości obiektów sakralnych. W budownictwie organowym wyróżnia się rodzaje prospektów:
- prospekt parawanowy,
- prospekt skrzydłowy.
Prospekty organowe oparte są na zasadzie trójstrefowości i trójosiowości w porządku wertykalnym i horyzontalnym. W prospektach wyodrębnione są trzy poziome strefy:
- cokołowa,
- piszczałkowa,
- zwieńczeniowa, zawierającą zespół rzeźby figuralnej.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Amatorski leksykon organowy. [dostęp 2012-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-06)].
- ↑ Rzeźby figuralne zdobiące prospekt w bazylice w św. Lipce
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]
- M.Broniewski, Barokowy prospekt organowy w kościele Łaski w Jeleniej Górze, Poznań: Wydaw. Poznańskie, 2004, ISBN 83-7177-210-6.
- E. Smulikowska-Rowińska, Prospekty organowe w dawnej Polsce; Warszawa: Sutkowski Edition Warsaw, 1993, ISBN 83-900790-1-1.